SUG’ORILADIGAN MAYDONLARDA GIDROGEOLOGIK MELIORATIV SHAROITNING O‘ZIGAXOSLIGI

Abstract

Sug‘oriladigan yer maydonlarida gidrogeologik meliorativ sharoit, asosan yer osti sizot suvlari gidro hamda gidrokimyoviy rejimiga bog‘liq bo‘lib, bu holat daryolar poymalarida joylashgan maydonlarda juda ham murakkab hisoblanadi.

Daryolar oqimlarining ayniqsa, o‘rta va quyi qismlarida joylashgan ekin maydonlarida yer yuzasi nishabligi juda kam bo‘lganligi sababli sizot suvlarining yer osti harakati sekinligi va uni yer yuzasiga yaqin joylashganligi boyis meliorativ vaziyat o‘ta og‘ir hisoblanadi. Havo haroratining yuqori bo‘lishi va issiq kunlarning ko‘p bulishi yer yuzasiga yaqin joylashgan sizot suvlarini  evakotranspiratsiyaga ko‘p sarflanishiga olib keladi. Bu esa o‘z navbatida aeratsiya qismida tuz miqdorini keskin oshishiga sabab bo‘ladi. Oqibatda sug‘oriladigan maydonlarda sho‘rlanish qayta tiklanadi. Gidrometeo xizmatining  kuzatuvlari bo‘yicha respublikaning janubiy, janubiy g‘arbiy  hududlarida bug‘lanishga sarflangan suvning bor yo‘g‘i 10 foiz qismi  atmosfera yog‘in - sochinlarini tashkil etadi, xolos. Shu sababli dehqonchilikda qishloq xo‘jaligi ekinlaridan mo‘l-ko‘l hosil yetishtirishning asosiy omillaridan biri sug‘oriladigan yerlarning unumdorligini oshirish, yerlarning meliorativ holatini yomonlashuvini oldini olishdan iboratdir.