QANDLI DABET RIVOJLANISHINI XUSUSIYATLARI
Keywords:
1-toifa qandli diabet (QD1), 2-toifa qandli diabet (QD2), insulin, autoimmun javob, oshqozon osti bezi, beta-hujayralar, antigen taqdim qiluvchi hujayralar.Abstract
Qandli diabet - bu surunkali kasallik bo'lib, oshqozon osti bezi etarli miqdorda insulin ishlab chiqarmasa (bu holda biz 1-toifa diabet haqida gapiramiz) yoki organizm ishlab chiqarilgan insulinni samarali ishlatmasa (mos ravishda, bu variant 2-toifa diabetni tavsiflaydi) mellitus).
Ma'lumki, insulin oshqozon osti bezining beta-hujayralari tomonidan ishlab chiqariladi. Uning eng muhim vazifasi uglevod almashinuvida ishtirok etishdir. Ushbu gormon yordamida oshqozon osti bezi qondagi glyukoza darajasini tartibga soladi, chunki insulin glyukozani hujayralarga etkazib beradi va shu bilan qon shakarini kamaytirishga yordam beradi. Qandli diabetning genetik jihatdan aniqlangan va irsiy moyilliksiz shakllari mavjud. Ushbu kasallikning tasnifi 1 va 2 turdagi qandli diabet, homiladorlik qandli diabet, shuningdek, qandli diabetning boshqa o'ziga xos turlarini o'z ichiga oladi [1]. Boshqa o'ziga xos turlarga, masalan, balog'atga etmagan MODY diabeti (bu turdagi b-hujayra funktsiyasining genetik nuqsonlari bilan birga keladi); insulin retseptorlari disfunktsiyasidan kelib chiqqan genetik anomaliyalar; turli xil endokrinopatiyalar; surunkali pankreatit tufayli diabet va boshqalar.
